مالیات بر ارث یکی از مهم‌ترین انواع مالیات در جهان به شمار رفته و درامد فراوانی را برای دولت‌ها به همراه دارد. مالیات ارث باوجود سادگی ظاهری خود پیچیدگی‌های فراوانی دارد که وراث را هنگام دریافت ارث سردرگم می‌کند. با پرشین تکس همراه باشید تا به‌طور کامل قانون مالیات ارث به شما توضیح داده شده و به این سؤال پاسخ دهیم که مالیات بر ارث چیست.
مالیات بر ارث چیست
مالیات بر ارث به مالیاتی گفته می‌شود که به دارایی ها و مایملک باقی‌مانده از یک فرد فوت‌شده تعلق می‌گیرد. مالیات ارث دو نوع است؛ یک نوع از مالیات بر ارث از وراث و هنگام واگذاری ارث دریافت می‌شود و نوع دیگر مالیات بر ارث به‌طور مستقیم از تمامی اموال و ثروت‌های باقی‌مانده از فرد فوت‌شده اخذ می‌شود.
قانون مالیات بر ارث در ایران
اعمال قانون مالیات بر ارث در ایران به سال‌های بسیار دور برمی‌گردد. در سال 1394 این قانون با اصلاحیه‌های فراوانی مواجه شده و شکل تازه‌ای به خود گرفت. در قانون جدید مالیات ارث ایران، بر کلیه دارایی ها و مایملک باقی‌مانده از متوفی مالیاتی دریافت نمی‌شود و صرفاً وراث موظف‌اند از ارث دریافتی خود مالیات پرداخت کنند. میزان و نرخ مالیات بر ارث افراد نیز، بستگی به نسبت آن‌ها با فرد فوت‌شده دارد. این نسبت را در قانون با عنوان طبقه وراث می‌شناسند.
طبقات ارث در قانون
قانون مالیات بر ارث ایران، وارثین را به سه طبقه تقسیم کرده است. طبقه اول وراثت شامل پدر، مادر، همسر، فرزند و نوه می‌شود. طبقه دوم ارث شامل پدربزرگ و اولیای او، مادربزرگ و اولیای او، خواهر، برادر، خواهرزاده و برادرزاده است. وراث طبقه سوم نیز شامل عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن‌ها است.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث
بحث شیرین ماجرا، بحث محاسبه مالیات بر ارث در ایران است. محاسبه نرخ مالیات ارث بسته به نوع ارث دریافتی و طبقه وراثت متفاوت است. به‌طورکلی وراث طبقه دوم، دو برابر وراث طبقه اول و وراث طبقه سوم، چهار برابر وراث طبقه اول باید مالیات بر ارث پرداخت کنند.
برای ساده‌تر شدن ماجرا، محاسبه نرخ مالیات بر ارث را برای هریک از انواع اموال به‌صورت جدول آورده ایم.
جدول محاسبه مالیات بر ارث
نوع مالیات بر ارث |
طبقه وارث |
نرخ مالیات بر ارث (درصد) |
|
مالیات بر ارث ملک (خانه مسکونی، مغازه، زمین و …) |
اول |
7.5 |
|
دوم |
15 |
|
|
سوم |
30 |
|
|
مالیات بر ارث وسیله نقلیه (ماشین، موتور و …) |
اول |
2 |
|
دوم |
4 |
|
|
سوم |
8 |
|
|
مالیات بر ارث سپرده بانکی، اوراق مشارکت و سود سهام |
اول |
3 |
|
دوم |
6 |
|
|
سوم |
12 |
|
|
مالیات بر ارث سهام، سهم الشرکه و حق تقدم خارج از بورس |
اول |
6 |
|
دوم |
12 |
|
|
سوم |
24 |
|
|
مالیات ارث سهام، سهم الشرکه و حق تقدم داخل بورس |
اول |
0.5 |
|
دوم |
1 |
|
|
سوم |
2 |
|
|
مالیات بر ارث سایر اموال و دارایی‌ها |
اول |
10 |
|
دوم |
20 |
|
|
سوم |
40 |
معافیت‌های مالیات بر ارث
مالیات بر ارث متوفی شامل معافیت‌هایی نیز هست. حقوق حاصل از بازنشستگی و وظیفه، پس‌انداز خدمت، مزایای پایان خدمت، وجوه حاصل از خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده‌نشده از این جمله هستند. در کنار این‌ها، دریافتی‌های بیمه‌های اجتماعی و تمامی بیمه‌های عمر و زندگی و به‌طورکلی وجوه دریافتی از بیمه‌ها معاف از مالیات ارث هستند. دیه و خسارت فوت نیز مشمول مالیات بر ارث نیست.
نحوه پرداخت مالیات بر ارث
مالیات بر ارث نیز همچون دیگر مالیات‌ها باید با پر کردن اظهارنامه مالیاتی پرداخت شود. وراث تا یک سال پس از انحصار وراثت فرصت دارند تا اظهارنامه مالیاتی مالیات بر ارث خود را تکمیل و تقدیم به سازمان امور مالیاتی کنند. البته وراث تنها زمانی مجبور به پرداخت مالیات بر ارث هستند که قصد تقسیم ارث را داشته باشند. مادامی‌که اموال و دارایی‌ها به نام متوفی باشد، نیاز به پرداخت مالیات نیست.
نکته مهم دیگر درباره نحوه پرداخت مالیات ارث این است که وراث می‌توانند تنها برای بخشی از آن‌که تقسیم کرده‌اند مالیات پرداخت کنند. به‌طور مثال، وراث تصمیم می‌گیرند تا تنها یکی از املاک را بین خود تقسیم کنند؛ در این صورت تنها برای آن بخش از ارث که بین خود تقسیم کرده‌اند باید مالیات پرداخت کنند و مالیات مابقی ارث را در زمان تقسیم آن پرداخت کنند.
توجه داشته باشید که مالیات بر ارث خانه مسکونی و ملک، بر اساس نرخ روز ارزش معاملاتی ملک مورد نظر است و تأخیر در پرداخت مالیات آن تأثیری در کاهش مالیات پرداختی ندارد. نکته دیگر اینکه هریک از وراث باید جداگانه مالیات بر ارث خود را پرداخت کنند.
چگونه کمترین مالیات بر ارث را پرداخت کنیم
شاید با دیدن ضریب‌ها و نرخ‌هایی که پیش‌ازاین آمد، به نظر بیاید که محاسبه و پرداخت مالیات ارث کار بسیار ساده‌ای است. اما توجه داشته باشید که در مبالغ بالا، اندکی تغییر در محاسبات و یا استفاده از یک تبصره، می‌تواند به میزان هنگفتی مالیات بر ارث پرداختی توسط شما را کمتر یا بیشتر کند.
برای پرداخت بهینه مالیات بر ارث بهتر است از یک مشاور مالیاتی کمک بگیرید. مشاوره مالیاتی پرشین تکس، با تخصص و تجربه بالا در حوزه مالیات بر ارث و به خصوص مالیات بر ارث منزل مسکونی، آماده ارائه خدمات مشاوره مالیاتی است.
